Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifine İlişkin Bilgi Notu

27 Ocak 2023 tarihinde TBMM ye sunulan Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin bazı maddelerinin özeti aşağıdaki gibidir.

  • Kesinleşmiş alacaklarda, bu borcun gecikme faizi ve gecikme zammı yerine 1/11/2016 tarihinden itibaren aylık %0,75 oranıyla (yıllık %9) hesaplanacak tutar ile ödenmesi mümkün olabilecektir (bu durumda vergi aslına bağlı cezalar da silinecek, vergi aslına bağlı olmayan cezaların ise %50 sinin ödenmesi mümkün olacaktır).
  • Kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacaklardan, aşamasına göre vergi aslının bir bölümünün ve 1/11/2016 tarihinden itibaren aylık %0,75 oranıyla (yıllık %9) hesaplanacak tutarın ödenmesi şartıyla, vergi aslının geriye kalan bölümü ve vergi cezaları ödenmeyecektir.
  • İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemlerde ise vergi aslının bir bölümünün ve 1/11/2016 tarihinden itibaren aylık %0,75 oranıyla (yıllık %9) hesaplanacak tutarın ödenmesi şartıyla, vergi aslının geriye kalan bölümü ve vergi cezalarının asla bağlı olanlarda %75 i, diğerlerinde % 25 i ödenmeyecektir.
  • Matrah ve vergi artırımı : Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri vermiş oldukları yıllık beyannamelerinde (ihtirazi kayıtla verilenler dâhil) vergiye esas alınan matrahlarını, 2018 takvim yılı için %35, 2019 takvim yılı için %30, 2020 takvim yılı için %25, 2021 takvim yılı için %20 oranından az olmamak üzere artırırlar ve belirtilen süre ve şekilde ödemeleri hâlinde, kendileri hakkında artırımda bulunulan yıllar için yıllık gelir ve kurumlar vergisi incelemesi ve bu yıllara ilişkin olarak bu vergi türleri için daha sonra başka bir tarhiyat yapılmaz.
  • İşletme kayıtlarının düzeltilmesi :

o İşletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel ile bu Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan sürede bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilirler. Emtia için ayrılan karşılık, ortaklara dağıtılması veya işletmenin tasfiye edilmesi hâlinde sermayenin unsuru sayılır ve vergilendirilmez. Beyan edilen; makine, teçhizat, demirbaş ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranlanın yarısı esas alınarak katma değer vergisi hesaplanır ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, beyanname verme süresi içinde ödenir. Emtia üzerinden ödenen vergi genel esaslara göre indirilir, ancak iadeye konu edilmez.

o Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar ile bunlarla ilgili diğer işlemler : Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31/12/2022 tarihi itibarıyla düzenleyecekleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (Ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarları ile bunlarla ilgili diğer hesaplarda yer alan işlemlerini bu Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan sürede vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler. Bu kapsamda beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenir.

  • Kesinleşmiş Sosyal Güvenlik Kurumu alacaklarında da Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar üzerinden ödeme imkanı getirilmiştir.
  • İnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan işlemlerde ise vergi aslının bir bölümünün ve 1/11/2016 tarihinden itibaren aylık %0,75 oranıyla (yıllık %9) hesaplanacak tutarın ödenmesi şartıyla, vergi aslının geriye kalan bölümü ve vergi cezalarının asla bağlı olanlarda %75 i, diğerlerinde % 25 i ödenmeyecektir.
  • 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununun geçici 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda yüzde yetmiş beşe” ibaresi “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda ya da meslek gruplarına göre yüzde yüze” şeklinde değiştirilmiştir.

(Madde gerekçesi: Maddeyle, teknoloji geliştirme bölgesi dışında teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkanına verilen yüzde yetmişbeşe kadar artırma yetkisi yüzde yüze çıkarılmakta ve Cumhurbaşkanına tanınan yetkinin meslek gruplarına göre de kullanılabilmesine imkan tanımaktadır)

5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda yüzde yetmiş beşe” ibaresi “bölgesel ve/veya sektörel alanlarda ya da meslek gruplarına göre yüzde yüze” şeklinde değiştirilmiştir.

(Madde gerekçesi: -Maddeyle, Ar-Ge ve tasarım merkezleri dışında teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkanına verilen yüzde yetmiş beşe kadar artırma yetkisi yüzde yüze çıkarılmakta ve Cumhurbaşkanına tanınan yetkinin meslek gruplarına göre de kullanılabilmesine imkan tanımaktadır.)